9, అక్టోబర్ 2021, శనివారం

ప్రతి 15 నిమిషాలకు ఆగిపోయి ప్రవహించే సెలయేరు...(ఆసకి)

 

                                                  ప్రతి 15 నిమిషాలకు ఆగిపోయి ప్రవహించే సెలయేరు                                                                                                                                                (ఆసకి)

ప్రపంచంలోనే అతిపెద్ద లయబద్ధమైన ఊట (సెలయేరు) ప్రతి 15 నిమిషాలకు ఒకసారి ఆగిపోయి ప్రవహిస్తుందట.

అఫ్టన్ పట్టణానికి తూర్పున, వ్యోమింగ్లోని ఒక రాతి పర్వతం దిగువన, ప్రపంచంలోని అత్యంత మర్మమైన సహజ అద్భుతాలలో ఒకటి ఉంది - లయబద్ధమైన సెలయేరు (ఊట) ఒకటి ప్రతి 15 నిమిషాలకు ఒకసారి పూర్తిగా ఆగిపోయి, మళ్ళీ ప్రవహించడం ప్రారంభమవుతుంది.

ప్రపంచంలోనే లయబద్ధమైన సెలయేర్లు (ఊటలు) కొన్ని  మాత్రమే ఉన్నాయి. వ్యోమింగ్ యొక్క స్విఫ్ట్ క్రీక్ కాన్యన్‌ (వేగంగా దొర్లే లోతైన లోయ) లో అడపాదడపా సెలయేరువాటిలో అతి పెద్దది. దాని పేరు సూచించినట్లుగా, విచిత్రమైన సెలయేరు అడపాదడపా ప్రవహిస్తుంది. పర్వతంలోని రంధ్రం నుండి పెద్ద మొత్తంలో వచ్చే నీటిని ఉపయోగించుకుని తరువాత 15 నిమిషాల పాటు ఒక పెద్ద వాగును ఏర్పరుచుకోవడం, ఆపై చక్రం మళ్లీ ప్రారంభమయ్యే ముందు మరో 15 నిమిషాల వరకు ఎండిపోవడం చూడవచ్చు. అడపాదడపా ప్రవాహానికి కారణాలు పూర్తిగా అర్థం కాలేదు. కానీ శాస్త్రవేత్తలు చాలా చక్కని సిద్ధాంతాన్ని కలిగి ఉన్నారు.

లయబద్దమైన సెలయేర్లు నిర్దిష్ట సమయ వ్యవధిలో ప్రవహించడానికి మరియు ఆగిపోవడానికి సైఫాన్ (నీళ్లు వెడలించుగొట్టం) ప్రభావంపై ఆధారపడి ఉంటుందని నమ్ముతారు. సాధారణంగా, నీరు నిరంతరం భూగర్భ గుహలోకి ప్రవహిస్తుంది, అయితే సెలయేరు ఉపరితలం నుండి నిష్క్రమించే పైన ఉన్న ఎత్తైన ప్రదేశంతో ఇరుకైన గొట్టం గుండా వెళ్లాలి. నీటి మట్టం ఎత్తైన ప్రదేశానికి చేరుకున్నప్పుడు, అది ఒక సైఫన్ ప్రభావాన్ని సృష్టిస్తుంది, గుహలో నుండి నీటిని పీల్చుకుంటుంది మరియు సెలయేరును ప్రవహింపచేస్తుంది. ఏదేమైనా, నీటి మట్టం, గాలి ఎగ్జిట్ ట్యూబ్లోకి దూసుకెళ్లినప్పుడు తగ్గిపోతుంది. గుహలో మళ్లీ నీటిమట్టం పెరిగే వరకు ప్రవాహాన్ని తగ్గిస్తుంది.

"మేము ప్రస్తుతం మరొక వివరణ గురించి ఆలోచించలేము" అని ఉటా విశ్వవిద్యాలయంలోని హైడ్రాలజిస్ట్ ప్రొఫెసర్ కిప్ సోలమన్ అన్నారు. "సెలయేరు నీటి యొక్క గ్యాస్ కంటెంట్ ఉటా విశ్వవిద్యాలయంలో పరీక్షించబడింది. నీరు భూగర్భంలో గాలికి గురైందని డేటా గట్టిగా సూచిస్తోంది. ఇది సైఫన్ సిద్ధాంతానికి బలమైన మద్దతు.

అఫ్టాన్ సెలయేరు యాదృచ్ఛికంగా ఒక లాగర్ (చెట్లు నరికే వ్యక్తి) ద్వారా కనుగొనబడింది. అతను ప్రాంతంలో పని చేస్తున్నప్పుడు వింతైన నీటి ప్రవాహం జరిగింది. అతను కొంత మంచినీటిని తీసుకోవడానికి వెళ్లాడు. సాపేక్షంగా పెద్ద ప్రవాహం హఠాత్తుగా ఆగిపోయింది. కొన్ని నిమిషాల తర్వాత మళ్లీ ప్రారంభించడానికి మాత్రమే ప్రవహించడం ఆగిపోయిందని గమనించాడు.

వ్యోమింగ్ యొక్క లయబద్ధమైన సెలయేరు వేసవి చివరి నుండి చలికాలం ప్రారంభం వరకు, భూగర్భజలాలు తక్కువగా ఉన్నప్పుడు మాత్రమే అడపాదడపా పద్ధతిలో నడుస్తుంది.

Images and video credit: To those who are the original owners.

***********************************************************************************************

కామెంట్‌లు లేవు:

కామెంట్‌ను పోస్ట్ చేయండి