ఇసుకతో మాయం చేయబడిన టెంపుల్ సిటీ...(ఆసక్తి)

 

                                                          ఇసుకతో మాయం చేయబడిన టెంపుల్ సిటీ                                                                                                                                                           (ఆసక్తి)

మైసూర్‌కు తూర్పున 45 కిలోమీటర్ల దూరంలో ఉన్న కావేరి నది ఒడ్డున ఉన్న పురాతన నగరం తలకాడు. ఒకప్పుడు వెయ్యి సంవత్సరాల క్రితం దక్షిణ భారతదేశంలోని కర్ణాటకను పాలించిన పశ్చిమ గంగా రాజవంశం యొక్క రాజధాని. ఒకప్పుడు 30 కి పైగా దేవాలయాలతో అభివృద్ధి చెందిన నగరం ఇప్పుడు శిథిలావస్థలో ఉంది. ఎందుకంటే కావేరి నది తన మార్గం మార్చుకున్నప్పుడు ఇసుకతో మ్రింగివేయబడింది.  తలకాడు కోల్పోవడం దురదృష్టకర పర్యావరణ విపత్తు, కాని పురాతన శాపం కారణమని నమ్మేవారు చాలా మంది ఉన్నారు.

పశ్చిమ గంగా రాజవంశానికి సంబంధించి తలకాడు నగరం మొదట ప్రస్తావించబడింది. దీని రాజు హరివర్మన్ క్రీ.శ 390 లో తలకాడును తన రాజధానిగా చేసుకున్నాడు. పట్టణం యొక్క మూలం తెలియదు, కానీ ఒక ప్రసిద్ధ కథనం ప్రకారం, తలకాడుకు ఇద్దరు కిరాటా కవల సోదరులు, తాలా మరియు కడు. వారు, ఒక చెట్టును నరికిన తరువాత అడవి ఏనుగులు ఆరాధించడం చూశారు. అందులో శివుడి ప్రతిమ ఉందని కనుగొన్నారు. మరియు ఏనుగులు వాస్తవానికి మారువేషంలో ఆకారాన్ని మార్చుకునే రుషులు. ఆ చెట్టును ఆశ్చర్యకరంగా పునరుద్ధరించారు మరియు ఆ ప్రదేశానికి తలకాడు అని పేరు పెట్టారు.

నాగార్జునకొండ రాజవంశ పతనం తరువాత క్రీ.శ 345 లో ఉద్భవించిన గంగా రాజవంశం మొదట కోలార్‌లో వారి రాజధానిని కలిగి ఉంది. హరివర్మన్ రాజు దీనిని ‘తలవణపుర’ లేదా ప్రస్తుత తలాకాడుకు తరలించాడు. గంగా రాజ్యం వాణిజ్యంలో అభివృద్ధి చెందింది. వారి భూభాగం చిన్నది అయినప్పటికీ, ఆధునిక దక్షిణ కర్ణాటక ప్రాంతంలోని రాజకీయాలు, సంస్కృతి మరియు సాహిత్యానికి గంగాలు ఎంతో దోహదపడ్డాయి. గంగా రాజులు జైన మతం పట్ల పోషకత్వానికి ప్రసిద్ది చెందారు, ఫలితంగా అనేక జైన స్మారక చిహ్నాలు మరియు దేవాలయాలు నిర్మించబడ్డాయి. వీటిలో ఈరోజు చాలా తక్కువ ఉన్నాయి.

పాశ్చాత్య గంగా రాజవంశం యొక్క 600 సంవత్సరాల పాలన క్రీ.శ 1000 లో చోళులు ఓడిపోయిన తరువాత, ఆకస్మికంగా ముగిసింది, తలాకాడుకు ‘రాజరాజపుర’ అని పేరు పెట్టారు. 1117 లో, హొయసల రాజవంశం యొక్క గొప్ప పాలకులలో ఒకరైన విష్ణువర్ధన, చోళుల నుండి తలకాడును స్వాధీనం చేసుకుని, తలకాడుకొండ లేదా ‘తలకాడును జయించినవాడు’ అనే బిరుదును పొందాడు. ఈ విజయాన్ని జరుపుకునేందుకు ఇక్కడ కీర్తినారాయణ ఆలయాన్ని నిర్మించారు.

17 వ శతాబ్దం నుండి, నది ప్రవాహం మారడం ప్రారంభమైంది. పట్టణం ఇసుక కింద ఖననం చేయడం ప్రారంభించింది. 14 వ శతాబ్దంలో నగరానికి ఉత్తరాన ఆనకట్ట నిర్మించడం వల్ల ఇది జరిగిందని భూవిజ్ఞాన శాస్త్రవేత్తలు భావిస్తున్నారు. ఈ ఆనకట్ట కావేరి నది చుట్టూ ఉన్న నీరును చాలా నిస్సారంగా మార్చి, ఇసుక పడకలను బహిర్గతం చేస్తుంది. అప్పుడు దక్షిణ-పశ్చిమ గాలులు ఇసుకను తీసుకెళ్ళి పాత పట్టణం తలాకాడులో జమ చేశాయి.

తరువాతి రెండు వందల సంవత్సరాలు 'ఇసుక' తలకాడును పరిపాలించింది, మరియు ఈ ఆహ్వానించబడని చొరబాటుతో విసిగిపోయిన ప్రజలు దూరంగా వెళ్ళిపోయారు.  ఉత్తరాన ఒక కొత్త పట్టణం పుట్టుకొచ్చింది. ఈ నిద్రావస్థలో ఉన్న చిన్న పట్టణం దాని పాత స్వయం నీడ మాత్రమే. కానీ ఇటీవలి సంవత్సరాలలో, కొత్త తలాకాడు ఉద్యాన మరియు వైన్ తయారీలో కొన్ని తాజా పురోగతికి కేంద్రంగా అవతరించింది. తరచుగా బెంగళూరు యొక్క గౌర్మెట్ వ్యాలీ అని పిలువబడే తలకాడు ఇప్పుడు చక్కటి వైన్లు, అన్యదేశ తాజా ఉత్పత్తులు,  జున్ను మరియు ఇతర విభిన్న పాక అనుభవాలను ఉత్పత్తి చేస్తోంది.

నగరంలోని చాలా ప్రదేశాలను ఇసుక దిబ్బలు అకస్మాత్తుగా మూసివేయడానికి కారణమేమిటో నిశ్చయంగా నిరూపించబడలేదు. కానీ ఒక ప్రసిద్ధ జానపద కథ ప్రకారం, ఇదంతా శాపం కారణంగానే. తలకాడు యొక్క ప్రసిద్ధ శాపం కథ 17 వ శతాబ్దం నాటిది. అప్పటి తలకాడును పరిపాలించిన విజయనగర సామ్రాజ్యం యొక్క గవర్నర్ తిరుమలరాయ తన వ్యాధిని భగవంతుని యొక్క దైవిక కృప నయం చేస్తుందనే ఆశతో వైదీశ్వరుడి ఆలయంలో ప్రార్థనలు చేయడానికి నగరానికి వచ్చారు. అతను బాధపడుతున్న వ్యాధి ఒక నయం చేయలేని వ్యాధి. తిరుమలరాయ తన భార్య అలమెలమ్మకు పాలన బాధ్యతలు అప్పగించారు. తిరుమలరాయ మీద అధారపడే ఒకరైన   మైసూర్‌కు చెందిన రాజా వాడియార్ దీనిని ఒక అవకాశంగా భావించి అలమెలమ్మ నుండి అధికారాన్ని చేజిక్కించుకున్నారు. అతను అలమెలమ్మను కావేరి నది ఒడ్డుకు వెంబడించాడు, అక్కడ రాజా వాడియార్ యొక్క గూండాల నుండి తప్పించుకోవడానికి రాణి నది నీటిలోకి దూకింది. ఆమె మునిగిపోయే ముందు, ఆమె మూడు శాపాలుతో శపించింది.

“తలకాడు ఇసుకగా మారాలి. మాలాంగి ఒక సుడిగుండం అవనివ్వండి; మైసూర్ రాజులు వారసులను పొందడంలో విఫలమవ్వాలి.”

శాపం నెరవేరిందని చెబుతారు - తలకాడు ఇసుకలో ఖననం చేయబడ్డది, మరియు రాజా వాడియార్ యొక్క ఏకైక కుమారుడు మరణించటంతో. పాలకుల సింహాసనం వారసుడిని కోల్పోయింది.

కానీ రాజా వాడియార్ నిజంగా పశ్చాత్తాప పడ్డాడు. తన దుఃఖింలో అతను బంగారంతో చేసిన అలమెలమ్మ విగ్రహాన్ని చేయించి, దానిని ప్యాలెస్‌లో ఏర్పాటు చేశాడు. దానిని దేవతగా ఆరాధించాడు. అలమెలమ్మ విగ్రహం ఇప్పటికీ మైసూర్ ప్యాలెస్ లోపల చూడవచ్చు.

References:

Temple tales, Deccan Herald, Aditi Shah, Talakadu: A Town Buried Under Kaveri’s Sands, Live History India,Chitra Ramaswamy, By the river, in the sand, Deccan Herald,Wikipedia.

Images Credit: To those who took the original photos.

***********************************************************************************************