టర్కీ-సిరియా భూకంపాలు: భూకంప శాస్త్రవేత్త వివరణ...(సమాచారం)

 

                                                          టర్కీ-సిరియా భూకంపాలు: భూకంప శాస్త్రవేత్త వివరణ                                                                                                                                         (సమాచారం)

టర్కీకి ఆగ్నేయ ప్రాంతంలో, సిరియా సరిహద్దుకు సమీపంలో అత్యంత భారీ భూకంపం సంభవించింది. భూకంప తరంగాల వల్ల భూమి వణుకుతున్నట్లు కొలిచే సీస్మోమీటర్ల డేటా ఈ సంఘటనను సూచింది. ఫిబ్రవరి 6 తెల్లవారుజామున, క్షణం మాగ్నిట్యూడ్ స్కేల్‌పై 7.8 తీవ్రత ఉంది. భూకంప తరంగాలు ఊఖ్ వంటి సుదూర ప్రాంతాలతో సహా ప్రపంచవ్యాప్తంగా సెన్సార్‌ల ద్వారా గ్రహించబడ్డాయి.

ఇది నిజంగా పెద్దది.

మూలం లేదా భూకంప కేంద్రం నుండి బయటికి ప్రయాణించే శక్తి వల్ల సంభవించే వణుకు సమీపంలో నివసించే వ్యక్తులకు ఇప్పటికే భయంకరమైన పరిణామాలను కలిగించింది. చాలా భవనాలు కూలిపోయాయి, రెండు దేశాలలో కనీసం 28,000 మంది మరణించినట్లు భావిస్తున్నారు మరియు మంటలకు దారితీసే గ్యాస్ పైప్‌లైన్‌లు దెబ్బతిన్నట్లు నివేదికలు ఉన్నాయి.

అదే రోజు మధ్య టర్కీలో మధ్యాహ్న భోజన సమయంలో 7.5 తీవ్రతతో రెండవ అతి పెద్ద భూకంపం సంభవించింది.

ఇక్కడే ఎందుకు జరిగింది

టర్కీలోని ఈ ప్రాంతం భూమి యొక్క క్రస్ట్‌ను రూపొందించే మూడు టెక్టోనిక్ ప్లేట్ల ఖండన వద్ద ఉన్నందున భూకంపాలకు గురవుతుంది: అనటోలియన్, అరేబియా మరియు ఆఫ్రికన్ ప్లేట్లు. అరేబియా ఉత్తరం వైపుగా యూరప్‌లోకి కదులుతోంది, దీని వలన అనటోలియన్ ప్లేట్ (టర్కీ ఉన్న చోటు) పశ్చిమం వైపు నెట్టబడుతుంది.

టెక్టోనిక్ ప్లేట్ల కదలిక వాటి సరిహద్దుల వద్ద ఉన్న తప్పు మండలాలపై ఒత్తిడిని పెంచుతుంది. ఈ ఒత్తిడి అకస్మాత్తుగా విడుదల కావడం వల్ల భూకంపాలు మరియు భూమి కంపిస్తుంది.

ఈ తాజా భూకంపం అనటోలియన్ మరియు అరేబియా ప్లేట్ల మధ్య సరిహద్దులను గుర్తించే ప్రధాన లోపాలలో ఒకదానిపై సంభవించే అవకాశం ఉంది: తూర్పు అనటోలియన్ లోపం లేదా డెడ్ సీ ట్రాన్స్‌ఫార్మ్ లోపం. ఇవి రెండూ "స్ట్రైక్-స్లిప్ ఫాల్ట్‌లు", అంటే అవి ఒకదానికొకటి కదులుతున్న ప్లేట్ల యొక్క కొంత కదలికను కలిగి ఉంటాయి.

మునుపటి భూకంపాల కంటే ఇది 'గణనీయంగా పెద్దది'

ఈ ప్రాంతంలో టెక్టోనిక్ ప్లేట్‌ల కదలికల కారణంగా ప్రతి సంవత్సరం అనేక భూకంపాలు సంభవిస్తున్నప్పటికీ, నేటి భూకంపం చాలా పెద్దది మరియు చాలా శక్తి విడుదలైనందున వినాశకరమైనది. యునైటెడ్ స్టేట్స్ జియోలాజికల్ సర్వే (USGS) ప్రకారం 1970 నుండి ఈ ప్రదేశానికి 250కి.మీ దూరంలో 6 తీవ్రత కంటే పెద్ద మూడు భూకంపాలు మాత్రమే సంభవించాయి. 7.8 తీవ్రతతో, ఫిబ్రవరి 6 నాటి సంఘటన ఆ ప్రాంతం ఇంతకు ముందు అనుభవించిన వాటి కంటే చాలా పెద్దది, ఈ ప్రాంతంలో గతంలో నమోదైన అతిపెద్ద భూకంపం (తీవ్రత 7.4) కంటే రెండు రెట్లు ఎక్కువ శక్తిని విడుదల చేసింది.

ఆధునిక భూకంప శాస్త్రవేత్తలు మూమెంట్ మాగ్నిట్యూడ్ స్కేల్‌ను ఉపయోగిస్తారు, ఇది భూకంపం ద్వారా విడుదలయ్యే శక్తిని సూచిస్తుంది (రిక్టర్ స్కేల్ పాతది, అయితే కొన్నిసార్లు వార్తల్లో తప్పుగా ఉటంకించబడింది). ఈ స్కేల్ నాన్-లీనియర్: ప్రతి స్టెప్ అప్ 32 రెట్లు ఎక్కువ శక్తిని విడుదల చేస్తుంది. అంటే ఈ ప్రాంతంలో సాధారణంగా సంభవించే 5 భూకంపాల కంటే 7.8 తీవ్రత దాదాపు 16,000 రెట్లు ఎక్కువ శక్తిని విడుదల చేస్తుంది.

మనము భూకంప శక్తిని ఒకే ప్రదేశం నుండి లేదా భూకంప కేంద్రం నుండి వస్తుందని భావిస్తాము, కానీ అవి వాస్తవానికి ఒక లోపం ఉన్న ప్రాంతంలో కదలికల వల్ల సంభవిస్తాయి. భూకంపం ఎంత పెద్దదైతే అంత పెద్ద లోపం ఉన్న ప్రాంతం కదులుతుంది. ఈ మాగ్నిట్యూడ్ 7.8 అంత పెద్దదైతే దాదాపు 190కి.మీ పొడవు మరియు 25కి.మీ వెడల్పు ఉన్న ప్రాంతంలో కదలికలు ఉండే అవకాశం ఉంది. దీని అర్థం చాలా పెద్ద ప్రదేశంలో వణుకు అనుభూతి చెందుతుంది.

టెక్టోనిక్ ప్లేట్ సరిహద్దు వెంబడి ఈశాన్య దిశగా దాదాపు 80కి.మీ దూరంలో ఉన్న పరిసర ప్రాంతంలో 610,000 మంది ప్రజలు తీవ్రంగా నుండి హింసాత్మకమైన వణుకు (గణనీయమైన ఆస్తి నష్టం కలిగించేంత) అనుభూతి చెందారని అంచనా. టర్కీలోని అతిపెద్ద నగరమైన ఇస్తాంబుల్ (సుమారు 815 కిమీ దూరంలో), అలాగే ఇరాక్‌లోని బాగ్దాద్ (800 కిమీ) మరియు ఈజిప్ట్‌లోని కైరో (950 కిమీ) వరకు తేలికపాటి వణుకు సంభవించింది.

Images Credit: To those who took the original photos.

***************************************************************************************************